Ipoh

[klik untuk pembesaran imej]

Ipoh

Ipoh, adalah ibu kota negeri Perak, Malaysia. Ia terletak kira-kira 200 km (125 batu) ke utara Kuala Lumpur melalui Lebuhraya Utara-Selatan.  

Ipoh menjadi maju dan termasuk ke dalam salah satu daripada bandar-bandar utama Malaysia di sekitar awal abad ke-19 disebabkan oleh industri perlombongan bijih timah yang berkembang pesat. Semasa zaman penjajahan British, Ipoh adalah bandar kedua Malaysia untuk tujuan pentadbiran. Terdapat beberapa bangunan-bangunan yang penting dari era Kolonial British seperti stesen keretapi dan dewan perbandaran. Tujuh puluh peratus daripada penduduk Ipoh adalah berasal dari negara China.

Sejarah 

Asal usul nama

Nama Ipoh berasal dari pokok tempatan, Pohon Epu atau kini lebih dikenali sebagai Pokok Ipoh. Getah tumbuhan ini adalah beracun dan digunakan oleh Orang Asli untuk menyapu hujung damak sumpit mereka bagi tujuan memburu.

Nama lain untuk Ipoh

"Bandar Dibina di atas Timah" (bahasa Cina: 锡城) dan "Bandar Jutawan" (bahasa Cina: 富 城), merujuk kepada nasib yang luas dibuat semasa ledakan industri perlombongan bijih timah.

"Bandar Bunga Kertas" (Bougainvillea City) (bahasa Cina: 杜鹃 花城​​), merujuk kepada Bunga Kertas (Bougainvillea) sebagai bunga simbol bandar.

"Bandar Berbukit" (Hill City) (bahasa Cina: 山城), merujuk pada Ipoh sebagai pusat dan dikelilingi oleh bukit-bukit.

Sejarah awal 

Bandar Ipoh mula wujud dalam 1820'an sebagai sebuah kampung di tebing Sungai Kinta. Ia kurang menonjol pada masa itu berbanding dengan bandar perlombongan awal di Gopeng, 20 kilometer ke selatan Ipoh. Pada tahun 1890, Frank Swettenham mengasaskan Ipoh Sanitary Board yang membawa kepada perancangan sistematik bandar Ipoh.

Dari awal abad ke-20, apabila lebih banyak syarikat-syarikat perlombongan bijih timah British telah ditubuhkan di bandar, Ipoh menjadi terkenal dan lebih besar. Institusi yang berpengaruh seperti The Chartered Bank of India, Australia and China Limited membuka pejabat-pejabat di Ipoh pada tahun 1902. Ia menyediakan kredit kepada Straits Trading Company dan kemudiannya Eastern Smelting Company. Lebih banyak firma era Kolonial mula menubuhkan pejabat-pejabat di bandar yang berkembang seperti broker saham, Botly and Co., AH Whittaker & Co., syarikat akaun berkanun Evatt & Co, serta syarikat hartanah Agents Milne & Stevens.

Lokasi geografi di lembah yang kaya dengan bijih timah di Sungai Kinta, seolah menjadi pusat pertumbuhan semula jadi. Ia berkembang dengan pesat sebagai sebuah bandar perlombongan, terutamanya dalam tahun 1920-an dan 1930-an. Pelombong tempatan Hakka, jutawan Yau Tet-Shin mula membangunkan rangkaian bandar yang besar pada awal tahun 1930-an, hari ini dikenali sebagai seksyen bandar baru, ianya ditandakan kira - kira dari tebing timur Sungai Kinta ke Greentown.

Peperangan dan tempoh pasca-perang

Ipoh telah ditawan oleh Jepun pada 15 Disember 1941. Semasa pendudukan Jepun di Tanah Melayu, Ipoh telah dijadikan ibu negeri Perak, bagi menggantikan tempat Taiping. Pada bulan Mac 1942, Pentadbiran Awam Jepun atau Shu Seicho Perak telah ditubuhkan di Institut St. Michael. Selepas pembebasan Tanah Melayu oleh tentera British, Ipoh kekal sebagai ibu negeri Perak, sehingga ke hari ini. 

Dalam tahun 1950-an, Ipoh dicirikan sebagai penempatan yang mempunyai sejumlah besar pawagam, taman-taman hiburan, kabaret dan kehidupan malam. Dua kumpulan hiburan terbesar kemudian, iaitu Cathay Organisation Syarikat Shaw Brothers telah menubuhkan rantaian panggung wayang di Ipoh. Ipoh juga salah satu daripada empat bandar-bandar asal yang dihubungkan oleh Malayan Airways (sekarang Malaysia Airlines), tiga yang lain iaitu Pulau Pinang, Kuala Lumpur dan Singapura. 

Ipoh kini

Dengan kejatuhan harga bijih timah dan penutupan lombong bijih timah di akhir 1970-an, pertumbuhan Ipoh terbantut dan mengakibatkan penghijrahan kepada bahagian-bahagian lain di Malaysia (terutamanya kawasan metropolitan seperti Kuala Lumpur) dan Singapura.

Ipoh telah diketahui sebagai sebuah bandar yang "mati" dan memperoleh reputasi sebagai lokasi yang baik untuk persaraan. Pelbagai usaha telah dibuat untuk membangunkan semula Ipoh menjadi sebuah bandar moden. Pada 27 Mei 1988, Ipoh telah dianugerahkan status bandar oleh Sultan Perak, Duli Yang Maha Mulia Sultan Azlan Shah.

Geografi 

Bentuk muka bumi 

Ipoh terletak di dalam negeri Perak, di bahagian utara Semenanjung Malaysia. Bandar ini terletak di tengah-tengah Lembah Kinta, di tebing Sungai Kinta dan kuala sungai yang lebih kecil, iaitu Sungai Pinji dan Sungai Pari. Bandar ini dikelilingi oleh bukit batu kapur, yang boleh didapati di seluruh kawasan pinggir bandar ke timur laut, timur dan tenggara bandar.

Banjaran gunung Kledang terbentang dari utara ke barat bandar. Banjaran ini berselari dengan banjaran gunung Bintang dengan Sungai Perak yang mengalir di tebing kiri dan Sungai Kinta di sebelah kanan. Rangkaian ini dipisahkan di utara Ipoh oleh anak sungai Sungai Perak yang dikenali sebagai Sungai Pelus, yang bersumberkan banjaran gunung Titiwangsa, dan mengalir ke timur Ipoh. 

Iklim 

Ipoh mempunyai ciri-ciri iklim hutan hujan tropika. Suhu menunjukkan perubahan yang sedikit sepanjang tahun. Suhu purata di bandar ini ialah 27 darjah Celcius. Ipoh melihat pemendakan yang tinggi sepanjang tahun, purata 2340 mm hujan setiap tahun. Bulan yang paling lembab adalah November di mana secara purata 320 mm hujan turun. Bulan terkering Ipoh adalah Februari dengan 70 mm hujan jatuh pada purata.

Sumber dan bacaan lanjut, di Wikipedia